Yongdzin Tenzin Namdak Rinpocze
Yongdzin Tenzin Namdak Rinpocze w Wildze

Jego Eminencja  Yongdzin Tenzin Namdak Rinpocze jest najstarszym nauczycielem tradycji Bon i uważany jest za największego na świecie znawcę Bon. Yongdzin Rinpocze urodził się w 1926 roku w Khyungpo Karru w dystrykcie Khyungpo w prowincji Kham we wschodnim Tybecie. W wieku siedmiu lat wstąpił do klasztoru Tengchen, regionalnego klasztoru, w którym jego wuj służył jako instruktor śpiewu. Tam rozpoczął intensywne szkolenie i złożył śluby zakonne w wieku 14 lat.

W 1940 roku, w wieku 15 lat, młody mnich udał się ze swoim wujem do Yungdrung Ling, wiodącego klasztoru Bon w środkowym Tybecie. Od 1940 do 1942 roku spędzał tam dużo czasu pomagając w tworzeniu malowideł ściennych, wykorzystując swoje wykształcenie jako artysta i malarz od jedenastego roku życia. Później w 1942 r. Udał się z pielgrzymkami do Nepalu i zachodniego Tybetu. W połowie 1943 roku wrócił do Yungdrung Ling, aby rozpocząć studia filozoficzne.

Od 1944 do 1948 roku Yongdzin Rinpocze mieszkał ze swoim nauczycielem i mistrzem Gangru Tsultrim Gyaltsen Rinpocze, który zrezygnował po 18 latach z funkcji Lopöna (głównego nauczyciela) klasztoru Yungdrung Ling. Większość tego czasu spędzili w odosobnieniu w jaskini medytacyjnej nad jeziorem Juru Tso w Naktsokha w północnym Tybecie, gdzie Gangru Pönlob Rinpocze przekazał mu gramatykę, poezję, dyscyplinę klasztorną, kosmologię i etapy ścieżki do oświecenia według Sutry, Tantry i Dzogczen. W tym czasie, pomimo intensywnych studiów akademickich w zakresie filozofii i ogólnych nauk tybetańskich, Rinpocze zdołał zgromadzić 900 000 praktyk Ngondro oraz dogłębnie poznać i doświadczyć nauki Dzogczen: Trekchöd i Thogal.

Pod koniec tego okresu, później w 1948 r., Udał się do klasztoru Menri w prowincji Tsang w środkowym Tybecie, aby ukończyć studia na stopień gesze (tybetański odpowiednik doktoratu z filozofii). Jego głównym nauczycielem w Menri był Lopon Sangye Tenzin Rinpocze. W 1952 roku, w wieku 27 lat, uzyskał stopień naukowy i w tym samym roku został wybrany na następcę swojego mistrza jako Lopön (główny nauczyciel) klasztoru. W 1957 r. Konflikt między miejscowymi Tybetańczykami a postępującymi chińskimi komunistami zaostrzył się w środkowym Tybecie, po czym Lopon Tenzin Namdak Rinpocze wycofał się z działalności jako Lopon. Udał się do klasztoru Se-zhig nad jeziorem Dang-ra w północnym Tybecie i przebywał tam na odosobnieniu do 1960 roku, tuż po powstaniu w Lhasie przeciwko chińskim okupantom komunistycznym.

W czasie przemocy i okupacji wielu znanych jeszcze żyjących tybetańskich mistrzów zostało zmuszonych do opuszczenia swojej ojczyzny, w tym H.H. Dalajlama i H. H. Gyalwa Karmapa. Lopön Tenzin Namdak Rinpocze postanowił uciec z Menri wraz z grupą lamów i mnichów, do której należał 32. opat Menri. Zabrali ze sobą ważne teksty i relikwie. Niestety, w drodze na południe, w stronę Indii, Rinpocze został postrzelony przez chińskich żołnierzy. Wierząc, że nie żyje, Chińczycy zostawili wielkiego mistrza w błocie. Bliski mnich pomógł mu dotrzeć do pobliskiego siedliska, gdzie zamieszkująca je rodzina ukryła go.

Podczas swojej ucieczki Yongdzin Rinpocze zdołał ukryć słynną stupę Nyame Sherab Gyaltsena wraz z posągami, cennymi relikwiami i innymi świętymi przedmiotami w jaskini w Lung-do Drag w rejonie Tsochen w Tybecie. Kiedy doszedł do siebie na tyle, by kontynuować podróż, miał przy sobie wystarczającą liczbę tekstów, tak aby zachować dla potomnych. (Te święte przedmioty są teraz bezpiecznie przechowywane w klasztorze Menri w Tybecie).

Grupa uchodźców podróżowała nocą przez 22 dni i ukrywała się w ciągu dnia, aż wraz z tomami świętych tekstów dotarła do bezpiecznego schronienia w Nepalu. Tam Rinpocze przebywał przez jakiś czas w klasztorze Najyin w Katmandu. W 1961 roku poznał szanowanego angielskiego tybetologa dr. David Snellgrove z University of London, który zaprosił go do Londynu z Gesze Sangye Tenzinem (późniejszym J.Ś. Menri Trizinem) i Geshe Samten Karmay.

Dzięki stypendium Fundacji Rockefellera w ramach programu wizytujących stypendystów Lopön Tenzin Namdak Rinpocze przebywał w Anglii – najpierw na Uniwersytecie Londyńskim, a następnie na Uniwersytecie w Cambridge. Następnie udał się na odosobnienie do klasztoru benedyktynów na wyspie Wight. Jego trzy lata w Anglii (1961-1964) i współpraca z dr. Snellgrove zaowocowały publikacją „The Nine Ways of Bön” w 1967 r. Wydana w języku angielskim (Oxford University Press), była pierwszym naukowym studium tradycji Bon podjętym na Zachodzie. W 1964 roku wrócił do Indii, gdzie ponownie opublikował cenne teksty tybetańskie.